Wanneer heb jij voor het laatst een ander op handen gedragen?
Win-win spelen. We zeggen en denken allemaal dat we het doen.
Natuurlijk doen we dat!
Wie wil er nou win-lose spelen!
Maar wat doe jij, als twee collega's roddelen over een derde die er niet bij is?
Win-win spelen, op gevaar af dat je iets zult verliezen en er iets van zeggen?
Of zelf geen problemen willen hebben, dat is dan jouw gewin en je afwezige collega in de steek laten, dus die verliest?
Misschien was je toen je dit las wel geraakt, maar direct daarna dacht je misschien: 'Ja, maar er zijn ook grenzen! Je hoeft toch niet jezelf te benadelen?'
Nee, dat hoeft niet.
Maar dat mag wel. Je mag er ook voor kiezen dat wel te doen, of het risico te lopen dat het gebeurt. Vanuit geven om de ander, jouw medemens.
Wat doe jij als een ouder zijn of haar kind afsnauwt? En vooral als je aan de reactie van het kind ziet dat niet de eerste keer is, dat dat een patroon is?
Geef je het kind een dikke vette knipoog, zodat hij weet dat het gezien is en ook weet dat het anders kan? Of zeg je iets geruststellends tegen de ouder, waarna die weer vriendelijker doet?
Of doe je niets, omdat het 'not done' is en jij je imago belangrijker vindt dan het helpen van een kind dat in de knel zit?
Misschien was je toen je dit las zelfs geraakt, maar direct daarna dacht je misschien: 'Ja, maar er zijn ook grenzen! Je hoeft toch niet jezelf te benadelen?'
Nee, dat hoeft niet.
Maar dat mag wel. Je mag er ook voor kiezen dat wel te doen, of het risico te lopen dat het gebeurt. Vanuit geven om de ander, jouw medemens.
Leef jij echt volgens je waarden, of doe je dat alleen als het gemakkelijk is? En niet als het vervelende consequenties voor je heeft?
Dat laatste heeft als gevolg dat je je kop in het zand steekt, jezelf wijs maakt dat je naar je waarden leeft en dat je de diepgang in de relatie met jezelf verliest. Je staat er maar niet zoveel meer bij stil, want dan zou je toch onder ogen moeten zien dat wat je doet anders is dan wat je zegt. En dus vertel je jezelf smoesjes.
Tijdens de laatste 4 mei herdenking sprak Hans Goedkoop over doen waar je achter staat en niet doen waardoor je het meest wint en hoe dat zelfs in concentratiekampen gedaan werd. Hij wist: als dat kon in een concentratiekamp, dan kan het altijd.
Maar doen we het ook?
Tieme de Laat zei iets later op de Dam: "Steeds ziet ik het gebeuren dat we meer bezig zijn de tegenstander naar beneden te halen in plaats van de vriend te helpen."
Wraak nemen, vergelden, straffen van vijanden, lijkt belangrijker geworden te zijn dan helpen, goed doen naar vrienden.
Assertiviteit is verheven tot volkskunst nummer 1: je moet het meest aan jezelf denken en dan aan de ander. Maar hoe meer we dat doen, hoe treuriger de wereld wordt en hoe meer onnodig lijden er is.
Louis van Gaal zei het zo mooi: “Ik hou gewoon van mezelf.” Dat is het allerbelangrijkste. Daar hoort niet bij: voor je eigen wensen opkomen ten koste van die van een ander.
Daar hoort wel bij dat het goed zit tussen jou en jezelf. Dat je sterk bent en prachtig en goed en dat ook weet en daar contact mee hebt. En dat je het daardoor niet nodig hebt om dingen binnen te harken. Geen materiële dingen en geen erkenning. Als je jezelf erkent, heb je geen behoefte aan erkenning van buitenaf.
Zo zorg je ervoor dat je alle ruimte hebt om te geven aan je medemens. En om te ontvangen wat je gegeven wordt. Nemen past niet in dat woordenboek. Zeggen dat je toch ook aan jezelf moet denken, assertief moet doen, is voor velen een excuus om niet meer te geven en te ontvangen, maar wel te nemen.
Stel je voor hoe de wereld eruit zou zien, als iedereen win-win zou spelen. Ook als dat in je eigen nadeel kan uitpakken.
Er zou geen honger zijn, er zou niet gepest worden, er zouden geen dieren in het asiel zitten, er zou geen promotie voor je neus weggekaapt worden omdat iemand anders met zijn ellebogen werkt, er zou geen ruzie zijn, iedereen zou rekening houden met een ander, er zou geen discriminatie zijn, er zou geen eenzaamheid zijn, niemand zou uitgescholden worden en nog veel meer.
Utopisch?
Verbeter de wereld, begin bij jezelf.
Doe waar je achter staat en niet wat de anderen óók doen.
'Wanneer heb jij voor het laatst iets gedaan dat valt onder de noemer: de ander op handen dragen? Is het je basishouding?'
'Ja zeker! Voor iedereen waarvan ik houd!'
'En de rest van die 7 miljard die jouw medemensen zijn?'
'Nee, die niet natuurlijk. Ik kan toch niet iedereen ter wille zijn?'
Zo doen wij dat. We hebben altijd een goed excuus. En dat is precies waarom er honger en oorlog in de wereld is.
Er is nog zomer
Er is nog zomer en genoeg
wat zou het loodzwaar
tillen zijn wat een gezwoeg
als iedereen niet
iedereen ter wille was
als iedereen niet iedereen
op handen droeg.
Judith Herzberg (1992)